Kada se neki usamljeni pračovjek uzdigao na dvije noge i
pogled sa tla podigao do očiju sebi slične jedinke počela je komunikacija.
Doduše neverbalna. U borbi za opstanak pračovjek se intelektualno razvio do homo sapiensa, usavršivši modele
komuniciranja sa članovima svog plemena. Navodno je prvo nastala muzika, kroz
ritmiku ritualnih manifestacija i jednolične zvuke udaranja dlana o dlan,
kamena o kamen, komada drveta o drvo. Potom su (kroz milenijume koji su
uslijedili) razvijeni govor, likovni izraz, pismo. Sve ovo što možemo nazvati
jednim imenom: komunikacijom, homo
sapiensu je omogućilo da se razvije u najdominantnije biće na planeti, da
razvije civilizaciju i kulturu. Dva miliona godina posle prve praistorjske
komunikacije, čovjek je kao društveno biće, stalno usavršavao medije koji su od
slike na zidu pećine postali elektonska kutija u sobi njegovog stana. Od
interpersonalnog komuniciranja uspješnog lova primitivnog lovca svom plemenskom
bratu, do masovnog komuniciranja uspješne predizborne kampanje političara široj
javnosti.
Ljudsko komuniciranje je prenošenje informacija korištenjem
simbola, ali je i skup raznovrsnih procesa. Komunikacija pretpostavlja
postojanje izvora informacije i
komunikatora koji je sadržajno uobličava i šalje kroz određen medijum prema
primaocu radi ostvarenja određenog cilja, o čemu će govora biti kasnije.
Mediji predstavljaju, prema komunikolozima, medijum, odnosno
tehničko ili fizičko sredstvo pretvaranja poruke u signal koji se odašilje
određenim kanalom.
Dakle, mediji su osnovno sredstvo komunikacijskog procesa.
Bez medija ne bi bio moguć razvoj društva, civilizacije i kulture.
Mediji su kroz istoriju tehnički i tehnološki značajno
napredovali i postali preduslov za patentirani proizvod 20. vijeka- masovne
medije. U masovne medije ubrajaju se televizija, radio, štampa i film. Korak
dalje u komunikaciji i medijima napravljen je uvođenjem interneta. Međutim,
definicija masovnih medija kao posrednika za prenos poruke između komunikatora
i velikog broja recipijenata (disperzivne publike) može se, posmatrano iz
drugog ugla, medije okarakterisati kao posrednike koji se obraćaju masovnom društvu. Dakle,
društvu sačinjenom od velikog broja otuđenih i dezorjentisanih jedinki koje
komuniciraju posredno, putem medija; odnosno, masovnom društvu kao materijalu
sačinjenom od velikog broja jedinki pogodnih za oblikovanje.
U modernom dobu, posebno u našoj zemlji i društvu u tranziciji,
sa individuama od kojih većina pati od PTSP, masovni mediji modeluju stvarnost.
Kao što je zapadni kapital na plodnom Balkanskom tlu pronašao jeftinu radnu
snagu, prirodne resurse i privredne kapacitete pogodne za sticanje profita,
tako je i talas svjetske globalizacije zapljusnuo našu zamlju. Sve što dolazi
sa Zapada, nama je odjednom veoma dobro, televizija i film nas uče kako da
živimo i kako da se ponašamo, odnosno, kako da usvojimo kulturu „razvijene
civilizacije“. Paradoksalno je da u jednoj siromašnoj zemlji kakva je naša,
prema statistikama, svaka porodica ima najmanje jedan mobilni telefon! Dakle,
mediji nam nameću određenu kulturu koja je, u stvari potrošačka kultura. Po
uzoru na Zapadne zemlje, i svi naši praznici su maksimalno komercijalizovani,
od raskošnih proslava Nove godine i gotovo kultnog Djeda Mraza do cijele
ikonografije amaričke božićne groznice. Da ne govorimo o Danu žena, ili
pomodnom Valentinovu.
Naravno, ne možemo masovne medije okriviti za pojavu
masovnog društva i globalizaciju, ali kako ih po definiciji posmatramo kao
kanale za prenošenje poruka recipijentima, krenemo li obrnutim tokom, mada
možemo, uglavnom ne dolazimo do onoga ko odašilje poruku. I pitamo se: ko to
kreira putem medija našu stvarnost, našu kulturu? Jer, očigledno je da kultura
ne proizvodi mas-medije, nego neko (pojedinci i grupe) komuniciraju putem
medija takvu kulturu koju društvo prihvata i identifikuje se sa komuniciranim
modelima! A u pozadini svake priče, pa tako i ove, stoje politika i novac.
Nema komentara:
Objavi komentar